Bodemkwaliteit integraal waarderen blijkt lastig

Voor het Nationaal Programma Landbouwbodems (zie Kamerbrief onderaan dit artikel) wil de overheid in 2020 een nulmeting uitvoeren. Daarvoor moet de bodemkwaliteit integraal worden gemeten. Uit diverse projecten van de afgelopen jaren blijkt dat dit nog lastig is.

Wageningen University & Research (WUR) heeft in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit een set van zeventien indicatoren opgesteld. Die indicatoren worden de komende tijd verder getest en ontwikkeld. Het gaat om fysische, chemische en biologische indicatoren.

Onderzoeker Janjo de Haan van WUR: 'Bij het meten van de indicatoren moet het gaan om een combinatie van goed, goedkoop en snel. Die metingen zijn er voor veel indicatoren nog niet. Vaak gaat het om een keuze van twee aspecten. Het kan bijvoorbeeld wel goed en goedkoop, maar niet snel. Of het gaat goedkoop en snel, maar niet goed. Of goed en snel, maar niet goedkoop.'

Voor een duurzaam bodembeheer is het belangrijk dat de indicatoren nauwkeurig, betrouwbaar en met maatregelen beïnvloedbaar zijn. 'Er moeten daarom streefwaarden beschikbaar zijn. Welke waarde is goed en welke slecht? En om op tijd bij te kunnen sturen, moet het onderzoek snel en goedkoop kunnen plaatsvinden', legt De Haan uit.

Organische stof

Bij de meting van bijvoorbeeld organische stof ziet De Haan in de onderzoekuitslagen snel verschillen van 0,5 procent per jaar. 'Er is een serie van metingen nodig voor inzicht in het verloop van het organischestofgehalte', geeft de onderzoeker aan. 'Bij chemische metingen van fosfaat en kali zijn de uitkomsten van het onderzoek beter.'

Volgens De Haan is de bodemkwaliteit wel te meten, maar is een integrale waardering nog lastig. 'Bij een aantal indicatoren zijn nog witte vlekken en ontbrekende streefwaardes. We weten nog niet wat goed of slecht is. De kans is nog groot dat we een slechte bodem goed waarderen, of andersom.'