Negen runderen dood door botulisme

Nieuws Melkvee Pieter Stokkermans 15 okt 2021 om 14:09uur

Op een melkveebedrijf in ons land zijn in juni negen runderen gestorven door botulisme. De Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) werd gewaarschuwd nadat vier dieren milde verlammingsverschijnselen vertoonden en binnen twee dagen overleden. Waarschijnlijk is het botulisme verspreid via een kadaver in het voer.

Bij de gestorven dieren ging het om drie koeien en een pink, meldt GD in Veekijker. In totaal legden nog vijf dieren het loodje. Gelet op de klachten en symptomen was er vrij snel een vermoeden van botulisme, waarom een recent gestorven dier werd ingestuurd voor sectie. Ook werd het bedrijf door de GD bezocht.

Het klinisch beeld is afhankelijk van de hoeveelheid opgenomen gifstof. Bij opname van een grote hoeveelheid hiervan kan het dier dood worden aangetroffen, zonder voorgaande ziekteverschijnselen. Lage doses van de gifstof leiden tot een slepender ziektebeeld en minder ernstige klinische symptomen.

Slappe staart

Een vrij typisch symptoom is een slappe staart, vaak in combinatie met verlamming van de buikspieren. Verder worden verlamming van de poten en eventueel de tong waargenomen, meldt de GD. De Clostridium botulinum-bacterie komt algemeen in de bodem en omgeving voor. Onder voor de bacterie gunstige omstandigheden worden gifstoffen geproduceerd. Kadavers vormen een ideaal milieu en gifstoffen kunnen erin maandenlang aanwezig blijven.

Runderen kunnen kadaverresten met deze gifstoffen opnemen of komen hiermee in aanraking als gras tot kuilvoer of hooi is verwerkt. Zeker met gebruik van voermengwagens kan een groot deel van het voer besmet raken. Via opname van besmet voer krijgen runderen de bacteriën en gifstoffen binnen.

Vaccineren

Die gifstoffen verhinderen in de zenuwuiteinden de overdracht van zenuwprikkels, waardoor het dier verlamd raakt. In dit geval is besloten direct de veestapel te vaccineren tegen botulisme. Later bleek de botulisme-uitslag van de twee bij de GD aangeboden kadavers daadwerkelijk positief. GD adviseert in een dergelijk geval het verdachte voer niet te verstrekken of daarmee te wachten tot minimaal twee weken na de tweede vaccinatie.

In Nederland komen jaarlijks enkele gevallen van botulisme voor bij rundvee. De door kadavers verspreide bacterie komt nogal eens voor in ondiepe wateren, waarin de temperatuur boven de 20 graden Celsius uitkomt. Dit zijn gunstige omstandigheden voor deze bacterie.