RIVM: beperk gebruik antischimmelmiddelen in de landbouw

Nieuws Politiek René Bouwmeester 11 dec 2025 om 17:15uur

Sommige medicijnen tegen schimmels werken minder goed en dat komt door het gebruik van antischimmelstoffen in de landbouw. Dat concludeert het RIVM na onderzoek. Het instituut raadt aan om het gebruik van deze antischimmelmiddelen, waar mogelijk, in de landbouw te beperken en bepaalde stoffen alleen voor mensen te gebruiken.

Het RIVM adviseert het gebruik van bepaalde antischimmelmiddelen in de landbouw te beperken vanwege resistentie.

Het RIVM adviseert het om fungicide gebruik te beperken door toepassing van geïntegreerde gewasbescherming (IPM). Voorbeelden van maatregelen zijn onder andere de ontwikkeling en toepassing van schimmelresistente gewassen, gewasontsmetting, gewasrotatie, en biologische controle. Fungiciden worden binnen dit systeem alleen als laatste redmiddel toegepast.

Verder adviseert het RIVM om kruisresistentie mee te nemen bij de toelating van antischimmelstoffen voor de landbouw. Tot nu toe is dat niet het geval. Daarnaast is meer onderzoek nodig naar hoe resistente schimmels vanuit de omgeving patiënten in het ziekenhuis weten te infecteren. Ten slotte wordt er aanbevolen om specifieke klassen van antischimmelmiddelen te reserveren voor humaan gebruik.

Medicijnen

Het onderzoek naar de resistentie van schimmels werd uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur. De studie wees uit dat sommige medicijnen tegen schimmels steeds minder goed werken bij mensen.

Stoffen in de medicijnen worden ook gebruikt om planten te beschermen tegen dezelfde schimmels, waardoor de schimmels een zogenoemde kruisresistentie hebben opgebouwd. Kruisresistentie voor azolen is al aangetoond bij de schimmel Aspergillus fumigatus. Een infectie met deze schimmel is hierdoor bij mensen moeilijker te behandelen.

Volgens het RIVM zijn er ook aanwijzingen dat kruisresistentie kan optreden bij verschillende soorten Candida. Zo zijn er resistente Candida’s in het milieu gevonden. Verder is er een kans dat ook nieuwe soorten antischimmelstoffen die momenteel in ontwikkeling zijn zowel in de landbouw als voor mensen worden gebruikt, wat ook weer tot kruisresistentie kan leiden.

Het kabinet zegt in een reactie te pleiten voor het reserveren van nieuw ontwikkelde essentiële antischimmelmiddelen exclusief voor humane geneeskunde. Daarnaast is het de bedoeling om de resultaten van dit onderzoek te delen in internationaal verband, om de urgentie te vergroten voor kruisresistentieproblematiek. Binnen de Europese Unie zoekt het kabinet contact met de Europese Commissie en de EFSA.