Europese Commissie maakt voorwaarden Ierse derogatie bekend

Om de derogatie te behouden, moet Ierland zich houden aan een aangescherpt nitraatactieprogramma. Bedrijven met minimaal 80 procent grasland mogen maximaal 250 kilo stikstof uit dierlijke mest uitrijden. In kwetsbare gebieden betreft het 220 kilo. Bij percelen die op meer dan 30 kilometer van de hoofdlocatie liggen, is de grens voor het uitrijden 170 kilo stikstof uit dierlijke mest.

Dit betekent dat agrariërs die van de derogatie gebruik willen maken verplicht bodemtesten moeten (laten) uitvoeren en hun mineralenbalans nauwkeurig moeten (laten) berekenen. Ook moeten intensieve bedrijven zorgen voor een gelijkmatige verdeling van mest over al hun percelen en moet de opslagcapaciteit van drijfmest en vervuild water worden vergroot. Voor veel ondernemers betekent dit een extra investering.

Ook op het gebied van bodem- en grasbeheer worden de regels aangescherpt. De flexibiliteit voor het bekalken van land wordt ingeperkt. Terwijl agrarisch ondernemers voorheen vier jaar de tijd hadden, moet de benodigde kalk nu binnen twee jaar worden uitgereden, tot een maximum van 5 ton per hectare. Dit wordt gevolgd via een nationale databank voor meststoffen.

Twintig grasmetingen

Verder moeten jaarlijks minimaal twintig grasmetingen per perceel worden uitgevoerd, aan de hand van goedgekeurde software. Veel ondernemers deden dit al sinds 2022. Sommige agrariërs kozen voor een alternatieve methode door extra grastrainingen te volgen, waardoor ze maar drie keer hoefden te meten. Die uitzonderingspositie is na het verlengen van de derogatie niet meer mogelijk.

Ondernemers in kwetsbare gebieden nabij rivieren mogen vanaf 2028 zo'n 5 procent minder kunstmest gebruiken en ze moeten hun bufferstroken langs waterlopen verder verbreden. Daarnaast gelden binnen de nieuwe derogatie limieten voor het eiwitgehalte in het veevoer.

Juridische onzekerheid

Het besluit van de Europese Commissie houdt rekening met een lopende rechtszaak bij het Europees Hof van Justitie. Bij die zaak wordt de geldigheid van eerdere milieueffectbeoordelingen van het Ierse programma in twijfel getrokken. Ierland moet de volledige milieueffectbeoordelingen uiterlijk eind 2028 afronden.

Uit recente cijfers blijkt dat de waterkwaliteit in Ierland over het algemeen goed is, maar dat in bepaalde gebieden de stikstofbelasting nog aanzienlijk moet dalen om de milieudoelen te halen. Ierland maakt al sinds 2007 gebruik van een derogatie. De huidige toestemming zou aan het einde van dit jaar aflopen.